Iedereen kent de "big 5" van Afrika wel. Het zijn de meest indrukwekkendste dieren die in Afrika leven, waarvan sommige mensen het geluk hebben gehad om ze te mogen aanschouwen.

Ook in Nederland hebben wij een "eigen big 5". Het zijn dieren die je moeilijk kunt vergelijken met de grootsheid van de Afrikaanse dieren, maar dat maakt ze niet minder bijzonder. In dit blog vertel ik mijn ervaringen met deze "grote vijf" van Nederland

Het edelhert is het grootste hert dat in Nederland leeft. Met zijn 1.40m (schouderhoogte) zou je denken dat hij moeilijk te missen is, maar net als vele andere dieren in Nederland weet het edelhert zich vaak erg goed te verschuilen.

Toch zijn er plaatsen waar je een goede kans maakt om ze tegen te komen. Iedereen kent natuurlijk de herten van de Veluwe. Maar persoonlijk vind ik ze makkelijker te vinden bij de Oostvaardersplassen. Ik ben er nu vier maal geweest en elke keer heb ik tientallen tot honderden herten gezien. Hoewel de grote groepen erg mooi zijn, is mijn mooiste ervaring met edelherten toch van maar enkele exemplaren.

Op een lekkere nazomer middag liep ik samen met mijn vriendin een kleine wandeling van zo'n 5 km. bij de Oostvaardersplassen. Druk kletsend hadden we totaal niet in de gaten dat er een paar edelherten tussen de hoge kruiden stonden, tot plots een hinde verschrikt opkeek. Om het beest niet te laten schrikken bleven we doodstil staan en na een paar minuten ging de hinde gewoon door met eten. Super mooi om te zien, maar het werd nog mooier want er bleken nog twee hindes, drie jongen en een onvolwassen mannetje tussen te staan. We hebben er een paar minuten rustig van kunnen genieten tot ze het beu waren en de hoge vegetatie inliepen. Op dit soort momenten voel je je pas echt dichtbij de natuur.

Het ree is een kleine hertensoort die in Nederland op veel plekken leeft. Het zijn erg goede zwemmers, dus zelfs rivieren of een stukje Waddenzee vormt geen enkel probleem wanneer er daarachter een mooi leefgebied te vinden is.

Ik kan me mijn allereerste reeën nog goed herinneren. Ik was een jaar of 10 en op een koude winter morgen zag ik samen met mijn vader mijn allereerste reeën over de akkers wegrennen.

De laatste jaren ben ik ze op veel plekken tegengekomen. In de bossen, duinen, weilanden en zelfs in een groot park. Twee waarnemingen blijven voor mij echter toch nog wel bijzonder (buiten mijn allereerste uiteraard). Een paar jaar geleden was ik rustig aan het wandelen, toen er plots een klein kalfje van nog geen week oud over het pad liep. Het was zich totaal niet bewust van mijn aanwezigheid of van het gevaar dat een mens eventueel zou kunnen vormen. Hierdoor kon ik hem mooi bekijken.

Mijn tweede bijzondere waarneming was ook op een winter morgen in de bossen bij Leende. Het had die nacht flink gesneeuwd dus het landschap alleen was al prachtig. Op het moment dat de zon net boven de bomen uit wist te komen viel er een straal licht op een open plek tussen de bomen. Precies op die plek stond een ree en keek me recht aan. Een paar minuten bleven we naar elkaar kijken, tot de bok in de verte begon te "blaffen" en het ree wegliep. Geweldig!

Het wilde zwijn is een prachtig maar ook erg schuw zoogdier dat vooral te vinden is op de Veluwe, nabij de Duitse grens en een enkel gebied in Noord - Brabant. Helaas geldt voor veel gebieden een nulbeleid, dus zodra er een zwijn wordt waargenomen zal deze worden afgeschoten.

Omdat ze altijd al zijn bejaagd, zijn het veelal erg schuwe dieren die lastig te vinden zijn(op enkele plekken op de Veluwe na).

Zelf heeft het me vele pogingen gekost om er eindelijk eentje te kunnen zien. Het mooiste was echter toch mijn tweede waarneming, waarbij ik vanuit de auto een donker silhouet in de bossen zag. Ik twijfelde over wat het kon zijn, maar gelukkig reed er niemand achter me dus kon ik remmen en omdraaien. In de verte stonden een paar volwassen zwijnen met enkele jonge biggen. Schuw als ze zijn vluchtten ze meteen de bossen in, maar ik kon ze gelukkig prima zien. Prachtig!

De bever is het allergrootste knaagdier van Europa en heeft de laatste jaren een geweldige comeback gemaakt. Door jacht was het dier namelijk bijna volledig uitgestorven op enkele locaties in Duitsland na. In Nederland was hij vanaf 1826 zelfs helemaal verdwenen. Gelukkig is sinds 1988 al druk gewerkt aan een herintroductie die nu zijn vruchten afwerpt, want het beestje verspreid zich steeds verder door het land.

Mijn eerste waarnemingen van bevers zijn vrij recent. De allereerste was in de Millingerwaard bij Duffelt, waar ik samen met een vriend van me het reuzenknaagdier opeens weg zag zwemmen in de schemer. Hard slaand met zijn platte staart op het water om anderen te waarschuwen. Toch blijft de tweede waarneming de mooiste. Ik had een bericht ontvangen dat er op een plek in midden Limburg een bewoonde burcht was, in de gracht van een oude ruïne. Diezelfde week heb ik mijn spullen gepakt en zorgde ik dat ik ter plaatse was voordat de schemer zou intreden. Na een half uurtje hoorde ik een plons en zwom de eerste bever onder me door (ik stond op een kleine brug) gevolgd door een tweede. Samen waren ze druk bezig met het verzamelen van waterplanten voor de burcht. Prachtig om te zien. Soms zwommen ze op nog geen 5m. van mij vandaan. 

In de Nederlandse wateren komen twee soorten zeehonden voor: de gewone en grijze zeehond. De grijze zeehond is een groot dier met een spitse snuit. Hij leeft vooral langs de kust van Groot-Brittannië, maar is de laatste jaren een steeds algemenere soort in onze Waddenzee geworden. De gewone zeehond komt langs de gehele kuststrook voor en is een stuk kleiner met een stompe snuit. Goede plekken om ze te kunnen bewonderen zijn uiteraard de zandbanken in het Waddengebied.

Daar zijn ook vrijwel al mijn waarnemingen van zeehonden. Beide soorten heb ik waargenomen tijdens vakanties op Terschelling en Texel. Het makkelijke is dat er veel excursies worden aangeboden om met een bootje naar deze prachtige dieren te zoeken. Het mooiste zijn toch wel de waarnemingen waarbij de dieren zelf zijn gevonden. Zo wist ik de allereerste keer niet wat ik zag, toen plots een nieuwsgierige kop boven het water uitstak en om zich heen keek.

Het mooie aan deze dieren is dat ze best nieuwsgierig zijn. Ze willen graag weten wat er om zich heen gebeurd. Al helemaal wanneer er een stelletje landlopers aan de waterrand staan te turen naar de zee. Wanneer je stilletjes blijft staan komen ze vanzelf een stuk dichterbij.